ការសង្ស័យរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក អំពីអនាគតមូលដ្ឋាននាវាចរឆ្នេររាមនៃប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានកើតឡើងជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ ដែលថាអនាគតអាចជាមូលដ្ឋានកងទ័ពចិន ត្រូវបានគេហទំព័រគំនិតផ្ដួចផ្ដើមតម្លាភាពសមុទ្រអាស៊ី បញ្ចេញរបាយការណ៍របស់ខ្លួនជាថ្មីម្ដងទៀតកាលពីថ្ងៃទី១២ តុលា នេះ។
យោងតាមប្រភពនេះ គឺរូបភាពផ្កាយរណបនៃក្រុមហ៊ុន Maxar Technologies and Planet Labs បង្ហាញថា យ៉ាងតិចមានសំណង់ថ្មី ៣កន្លែងទៀតកំពុងពន្លឿនការស្ថាបនានៅក្នុងរវាងខែសីហា និងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ នេះ ហើយជាមួយគ្នានេះ មានផ្លូវមួយខ្សែថ្មីត្រូវបានស្ថាបនា ខណៈទីតាំងច្រើនទៀតមានការផ្លាស់ប្ដូរ។
ផ្កាយរណបរបស់ក្រុមហ៊ុន Maxar Technologies បានបង្ហាញទៀតថា ក្នុងរវាងថ្ងៃទី៩ សីហា ដល់ថ្ងៃទី២២ ខែសីហា សំណង់ចំនួនពីរថ្មីក្នុងចំណោមបី ស្ថិតក្នុងទីតាំងថ្មីនៅភាគខាងជើងមូលដ្ឋានឆ្នេររាម ហើយសំណង់ពីរនេះកំពុងស្ថាបនាដែលអាចស្ថាបនាហើយនៅក្នុងរដូវស្លឹកឈើជ្រុះនាពេលខាងមុខនេះ។
កាលពីចុងខែសីហា ផ្លូវថ្មីមួយខ្សែចេញពីទ្វារមូលដ្ឋានរាមនៅភាគខាងត្បូងឆ្ពោះទៅតំបន់ឆ្នេរ ក៏កំពុងស្ថាបនា ហើយទីនោះជាសំណង់ថ្មីច្រើនថែមទៀតអាចនឹងត្រូវស្ថាបនាហើយនៅខែតុលា នេះ។
ចំណែកការងារបោសសម្អាតព្រៃ និងផ្លូវបានរួចរាល់ហើយតាំងពីខែសីហា ប៉ុន្តែនៅខាងក្រោយមូលដ្ឋាននេះមានអគារមន្ទីរពេទ្យមួយស្ថាបនាដោយមូលនិធិរបស់ប្រទេសវៀតណាម ក៏ឃើញមាននៅទីនោះដែរ។ គេហទំព័រគំនិតផ្ដួចផ្ដើមតម្លាភាពសមុទ្រអាស៊ី ឱ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីខែសីហា មក គឺសំណង់ជាច្រើនត្រូវបានស្ថាបនារួចហើយ។ ចំណែកឯទីបញ្ជាការបច្ចេកទេសមួយដែលគាំទ្រដោយមូលនិធិអាមេរិក នៅតែដួលនៅឡើយ តែដើមឈើធំៗនៅក្បែរអគារនោះត្រូវបានកាប់ផ្ដួលរលំ និងបោសសម្អាត។
កាលពីអំឡុងទស្សនកិច្ចរបស់អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក អ្នកស្រី Wendy Sherman មកកាន់កម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១ មិថុនា អ្នកស្រីបានលើកឡើងនូវក្ដីបារម្ភអំពីអនាគតមូលដ្ឋានឆ្នេររាមថាអាចជាទីតាំងរបស់កងទ័ពចិន។ ប៉ុន្មានថ្ងៃមក មន្ត្រីយោធាកម្ពុជាដឹកនាំមន្ត្រីសេនានុព័ន្ធយោធាអាមេរិកទៅពិនិត្យមើលទីតាំងនៃមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម។ តែអាមេរិកខកចិត្ត ព្រោះទីតាំងមួយចំនួនដែលចង់ទៅមើលផ្ទាល់ត្រូវបានកម្ពុជាហាមឃាត់។
ក្រោយពីត្រឡប់ពីទស្សនកិច្ចវិញ ស្ថានទូតអាមេរិកនៅកម្ពុជាបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដោយបានលើកឡើងថា នៅក្នុងពេលទស្សនកិច្ចដ៏ខ្លីនោះ មន្ត្រីយោធាកម្ពុជាមិនបានអនុញ្ញាតឲ្យលោកសេនានុព័ន្ធយោធាទៅមើលគ្រប់កន្លែងនៅក្នុងមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹកនោះទេ។ នៅពេលដឹងច្បាស់ថា លោកមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចូលមើលបានអស់ គឺលោកវរសេនីយ៍ឯក Ferrara បានបញ្ចប់ការដើរមើល ហើយបានស្នើសុំឲ្យមន្ត្រីយោធាកម្ពុជាកំណត់ពេលទស្សនកិច្ចឡើងវិញ ដោយអនុញ្ញាតឲ្យមានការដើរមើលគ្រប់កន្លែងនៅក្នុងពេលខាងមុខ។
សហរដ្ឋអាមេរិកបានថ្លែងជាច្រើនដងថា វត្តមានកងទ័ពចិននៅមូលដ្ឋានឆ្នេររាម ឬនៅលើទឹកដីកម្ពុជា ទោះជានៅទីណាក៏ដោយ អាចជាការបង្កអស្ថិរភាពសន្តិសុខ និងស្ថិរភាពក្នុងតំបន់។
ដោយឆ្លើយតបនឹងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ស្ថានទូតអាមេរិក ឧត្ដមនាវីទោ ម៉ី ឌីណា នាយសេនាធិការមូលដ្ឋានសមុទ្ររាមកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ពុំមានកន្លែងណាដែលមន្ត្រីទ័ពជើងទឹកកម្ពុជាហាមលោកវរសេនីយ៍ឯក Marcus Ferrara ទៅមើលនោះទេ។
ជាមួយគ្នានេះ លោករដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិកម្ពុជា ឧត្តមសេនីយ៍ផ្កាយមាស៤ ទៀ បាញ់ បានវាយប្រហារសហរដ្ឋអាមេរិក។ លោក ទៀ បាញ់ បានហៅអាមេរិកថាជាប្រទេសមួយដែលព្យាយាមប្រើឥទ្ធិពលលើកម្ពុជា គឺចង់ឱ្យកម្ពុជាធ្វើតាមអ្វីដែលខ្លួនគេគិតថាល្អ និងត្រឹមត្រូវ តែលោកថាមិនចេះតែអនុវត្តតាមនោះទេ ព្រោះកម្ពុជាជារដ្ឋអធិបតេយ្យ។
តែយ៉ាងណា លោករដ្ឋមន្ត្រីអះអាងថា ទោះជាចិនបញ្ជូនអ្នកជំនាញរបស់ខ្លួនមកជួយអភិវឌ្ឍ និងធ្វើទំនើបកម្មមូលដ្ឋានសមុទ្ររាមរបស់កងទ័ពជើងទឹកក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ នេះ គឺពុំមែនជាជំនួយដើម្បីឱ្យកម្ពុជាធ្វើតាមចិននោះទេ ហើយសំណង់នោះក៏មិនធ្វើឡើងសម្រាប់កងទ័ពចិននោះដែរ។ នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក ក៏បានជួបនឹងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីផងដែរ។
ក្នុងជំនួបនោះ អ្នកស្រី Wendy Sherman បានស្នើឱ្យកម្ពុជាស្ថិតនៅលើចំណុចកណ្ដាលនៃភូមិសាស្ត្រនយោបាយតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដោយធ្វើយ៉ាងណាកុំលម្អៀងជ្រុលខ្លាំងពេកនាំឱ្យមានបញ្ហាដល់កម្ពុជាផង និងតំបន់ផង។
មិនត្រឹមតែលើកបញ្ហាមូលដ្ឋាននាវាចរឆ្នេររាមនោះទេ គឺអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកដែលបានជួបលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានលើកឡើងអំពីតួនាទីសំខាន់របស់អាមេរិក និងដៃគូផ្សេងទៀតក្នុងការស្វែងរកសន្តិភាពសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១ និងជំនួយរបស់អាមេរិកដែលបានផ្តល់ដល់កម្ពុជាប្រមាណ ៣ពាន់លានដុល្លារសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រទេស និងសេដ្ឋកិច្ចចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ មកនោះ។
តែអ្នកស្រីក៏បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភខ្លាំងក្លាចំពោះអនាគតវត្តមានកងទ័ពចិននៅកម្ពុជា និងការស្ថាបនាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានានៅសមុទ្ររាមក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ដែលមើលទៅអ្នកស្រីចង់ប្រាប់លោក ហ៊ុន សែន អំពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជានៅឆ្នាំ១៩៩៣ ដែលកើតរូបរាងតាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិសម្រាប់សន្តិភាពនៅកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៩១ ដែលរដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះហាមកម្ពុជាក្លាយជាទីតាំងនៃកងទ័ពបរទេស។
ដោយប្រតិកម្មទៅនឹងការចោទសួររបស់អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក ហ៊ុន សែន បានអះអាងថា កំពង់ផែរាមគឺប្រទេសណាមួយក៏អាចឆ្លងកាត់ទីនោះបានដែរ។ លោក ហ៊ុន សែន ក៏ធ្លាប់ត្រូវបានចោទសួរផងដែរដោយមេដឹកនាំវៀតណាម កាលពីឆ្នាំ២០១៩ នៅពេលមេដឹកនាំកម្ពុជារូបនេះទៅកាន់វៀតណាម។
លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាពិតណាស់មិនបានបើកភ្លើងខៀវឲ្យមានកងទ័ពបរទេសនៅលើទឹកដីកម្ពុជានោះទេ។ ទោះជាបែបនេះក្ដី សម្រាប់អាមេរិកទំនងមិនអស់ចិត្តឡើយ។
អ្វីជាការកត់សម្គាល់ គឺគេហទំព័រគំនិតផ្ដួចផ្ដើមតម្លាភាពសមុទ្រអាស៊ី បែរជាបានបង្ហើបថា មានសំណង់មន្ទីរពេទ្យមួយក្នុងបរិវេណឆ្នេររាមស្ថាបនាដោយមូលនិធិរបស់ប្រទេសវៀតណាម៕