ឡាវ ជាប្រជាជាតិមួយដែលមានប្រជាជនចំនួន ៧លាននាក់។ ប្រទេសដែលមិនជាប់សមុទ្រមួយនេះ មានព្រំដែនរវាងកម្ពុជា ចិន វៀតណាម ថៃ និងភូមា។
កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ ប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះបានបើកសម្ពោធផ្លូវរថភ្លើងសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនវិស្វកម្មរបស់ចិន ក្នុងតម្លៃសរុប ៥៩០០លានដុល្លារអាមេរិក ប៉ុន្តែត្រូវបានអ្នកវិភាគថា សមិទ្ធផលក្រោមប្រាក់កម្ចីការប្រាក់ដ៏ខ្ពស់នេះ គឺប្រៀបបាននឹងគំនរបំណុលដែលអាចប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្ពស់។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់សារព័ត៌មានអង់គ្លេស Independent ដែលស្រង់សម្ដីអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយមួយរូប។
ផ្លូវរថភ្លើងមួយខ្សែនេះ ត្រូវបើកឆ្លងកាត់តាមភ្នំដែលមានធម្មជាតិដ៏ខៀវស្រងាត់ពីរដ្ឋធានីវៀងចន្ទ របស់ឡាវ ទៅកាន់ទីក្រុងគុនមីង របស់ចិន គឺជាគម្រោងមួយក្នុងចំណោមគម្រោងរាប់រយក្រោមគំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង ដើម្បីពង្រីកពាណិជ្ជកម្មដោយការកសាងកំពង់ផែ ផ្លូវរថភ្លើង និងសម្ភារៈបរិក្ខារផ្សេងទៀតនៅទូទាំងអាស៊ី អាហ្វ្រិក និងប៉ាស៊ីហ្វិក។
ខ្សែរថភ្លើងនេះមានប្រវែង ១០ពាន់ ៣៥គីឡូម៉ែត្រ ដែលបានបើកសម្ពោធដាក់ឲ្យដំណើរការដើម្បីដឹកទំនិញ និងអ្នកដំណើរ ប៉ុន្តែមិនមានអ្នកដំណើរធម្មតាឡើងជិះទេនៅក្នុងពេលនេះ ដោយសារការទប់ស្កាត់ និងការរឹតត្បិតការប្រឆាំងនឹងជំងឺរាតត្បាតកូវីដ។
ប្រទេសក្រីក្រមួយនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍នេះ បានសម្រេចទទួលយកគម្រោងគំនិតផ្ដួចផ្ដើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវរបស់ចិន ត្រូវបានមើលឃើញជាបណ្ដាញប្រាក់កម្ចីសម្រាប់សំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ប៉ុន្តែគម្រោងទាំងនោះត្រូវបានផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដោយកម្ចីពីធនាគាររដ្ឋចិន ដែលត្រូវសងវិញជាកំហិត។ ប្រទេសកូនបំណុលតែងតែត្អូញត្អែរថា គម្រោងសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនចិនមានតម្លៃថ្លៃពេក ធ្វើឱ្យការប្រាក់កើនឡើងខ្លាំង។
ផ្លូវរថភ្លើងគុនមីង-វៀងចន្ទ (Kunming-Vientiane) គឺជាតំណភ្ជាប់មួយក្នុងបណ្ដាញអនាគតដែលអាចតភ្ជាប់ប្រទេសចិនជាមួយប្រទេសថៃ វៀតណាម ភូមា ម៉ាឡេស៊ី និងសិង្ហបុរី។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ នឹងផ្តល់ឱ្យដែនដីភាគខាងត្បូងប្រទេសចិន នូវលទ្ធភាពភ្ជាប់ទៅនឹងកំពង់ផែសមុទ្ររបស់ប្រទេសជិតខាងក្នុងតំបន់ថែមទៀត។
មេដឹកនាំឡាវ សង្ឃឹមថា ផ្លូវដែកនេះនឹងផ្តល់ថាមពលដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ឡាវ ដោយសារបានតភ្ជាប់ទៅប្រទេសចិន និងទីផ្សារឆ្ងាយៗដូចជានៅអឺរ៉ុប ជាដើម។ ប៉ុន្តែអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយបរទេសគិតថា អត្ថប្រយោជន៍នេះសម្រាប់ប្រទេសឡាវ គឺតិចតួចណាស់ ពីព្រោះវាជាតម្រូវការសម្រាប់បណ្ដាញពាណិជ្ជកម្មរបស់ចិន ច្រើនជាងសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចឡាវ។
លោក Scott Morris នៃមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសាកលក្នុងរដ្ឋធានី Washington មើលឃើញថា ផ្លូវរថភ្លើងនេះនឹងបង្កើតបានផលចំណេញសេដ្ឋកិច្ចជាវិជ្ជមានសម្រាប់ប្រទេសចិន គឺច្រើនជាងឡាវ ហើយទៅថ្ងៃខាងមុខ ថាតើផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចនឹងទៅជាយ៉ាងណាសម្រាប់ប្រទេសឡាវ ដែលនឹងកាន់តែក្លាយជាកូនបំណុលមានហានិភ័យខ្ពស់។
អ្នកជំនាញរូបនេះនិយាយថា ផ្លូវដែកនេះមានស្ថានីយចំនួន ២១ទីតាំងប៉ុណ្ណោះក្នុងប្រទេសឡាវ។ ផ្លូវដែកនេះត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីបម្រើតម្រូវការរបស់ចិន គឺត្រូវឱ្យទៅដល់កំពង់ផែបរទេសយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ លោកថា ផ្លូវដែកនេះនឹងពុំមានការដឹកផលិតផលជនបទរបស់ឡាវនោះទេ។ លោកមើលឃើញថា ការពិត ផ្លូវដែកនេះគឺជាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈរបស់ចិន ដែលមាននៅក្នុងប្រទេសក្រីក្រមួយនេះ។
ជាមួយគ្នានេះ ក្រុមហ៊ុនសំណង់របស់ចិន កំពុងសាងសង់ខ្សែរថភ្លើងល្បឿនលឿនពីរដ្ឋធានីបាងកក ប្រទេសថៃ ទៅកាន់ទីក្រុងណងខៃ ភាគឦសានជាប់ព្រំដែនឡាវ។ សំណង់ផ្លូវដែកនេះ នឹងត្រូវបញ្ចប់រហូតដល់ឆ្នាំ២០២៨។
ផ្លូវដែកគុនមីង-វៀងចន្ទ (Kunming-Vientiane) មានប្រវែង ៤១៨គីឡូម៉ែត្រ ស្ថិតក្នុងប្រទេសឡាវ បានដំណើរការដោយក្រុមហ៊ុនចិន Laos-China Railway ដែលជាក្រុមហ៊ុនបណ្ដាក់ទុនរួមគ្នារវាងក្រុមហ៊ុន China Railway និងក្រុមហ៊ុនពីរផ្សេងទៀតដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាលចិន មានភាគហ៊ុន ៧០% និងក្រុមហ៊ុនរដ្ឋឡាវ មានភាគហ៊ុន ៣០%។ បើតាមភាគរយនេះ គឺចិនយកចំណេញខ្ពស់ជាងឡាវឆ្ងាយណាស់។
Laura Li អ្នកឯកទេសផ្នែកហិរញ្ញប្បទានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បាននិយាយថា បន្ទុកបំណុលបែបនេះ គឺធ្ងន់ខុសពីធម្មតា ហើយហានិភ័យនៃការទូទាត់សង គឺខ្ពស់ណាស់។
អ្នកជំនាញ ២រូប គឺលោក Ammar Malik និង Bradley Parks នៃក្រុមស្រាវជ្រាវនៅមហាវិទ្យាល័យ William & Mary រដ្ឋ Virginia សហរដ្ឋអាមេរិក និយាយថា ប្រទេសឡាវអាចនឹងត្រូវបានបង្ខំឱ្យសងបំណុលចំនួន ៣៥០០លានដុល្លារក្នុងរយៈពេលមួយមានកំណត់ គឺចាប់ពីពេលនេះតទៅក្នុងគោលបំណងដើម្បីបន្តដំណើរការជានិរន្តរភាព។
បើតាមទំហំនៃការសងវិលវិញនេះ គឺស្មើនឹងជិតមួយភាគប្រាំនៃទិន្នផលសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសឡាវ។
បំណុលដែលនៅសេសសល់របស់ប្រទេសនេះ គឺភាគច្រើនជំពាក់ក្រុងប៉េកាំង គឺប្រហែលពីរភាគបីនៃទិន្នផលសេដ្ឋកិច្ចប្រចាំឆ្នាំ។ ប្រទេសឡាវជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ក្នុងចំណោមប្រទេសក្រីក្រដែលត្រូវបានគេចាត់ទុកថា បំណុលមានហានិភ័យខ្ពស់។ ផ្លូវដែកនេះអាចបង្កើនប្រាក់ចំណូលរបស់ប្រទេសនេះពិតមែន ព្រោះវាតភ្ជាប់តំបន់ជនបទជាមួយនឹងទីក្រុង ប៉ុន្តែការទូទាត់នោះអាចចំណាយពេលច្រើនទសវត្សរ៍ ខណៈផ្លូវដែកទាមទារការចំណាយច្រើនលើឧបករណ៍ និងសំណង់។
ប្រតិបត្តិករដែលចាប់ផ្តើមដោយបំណុលខ្ពស់ ត្រូវការប្រាក់ចំណូលលឿន និងមានទំហំច្រើន ដើម្បីទូទាត់ការប្រាក់ និងសំណងថ្លៃដើមទៅឱ្យម្ចាស់បំណុល។
លោក Grant Raymond អ្នកជំនាញអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៅសកលវិទ្យាល័យជាតិអូស្ត្រាលី បាននិយាយថា ប្រទេសឡាវ ទំនងសង្ឃឹមខ្លាំងលើប្រាក់ចំណូលពីផ្លូវដែកមួយខ្សែនេះ ប៉ុន្តែបញ្ហាបំណុល គឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។
ឡាវ គឺជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចលូតលាស់លឿនក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លងមក ប៉ុន្តែនៅតែជាប្រទេសក្រីក្របំផុតមួយនៅអាស៊ី។ ប្រជាជនដែលទទួលចំណូលពីទិន្នផលសេដ្ឋកិច្ច គឺជាមធ្យម ១៣២០ដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។
ធនាគារពិភពលោក បាននិយាយនៅក្នុងរបាយការណ៍មួយកាលពីឆ្នាំមុនថា ផ្លូវរថភ្លើងមួយខ្សែនេះមានសក្ដានុពលក្នុងការបង្កើនប្រាក់ចំណូល ២១% តែក្នុងរយៈពេលវែង។
តែយ៉ាងណា អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មនៃប្រទេសឡាវ លោក Valy Vetsaphong បាននិយាយថា ផ្លូវដែកនេះនឹងប្រែក្លាយប្រទេសឡាវ ពីភាពលំបាកខាងភូមិសាស្ត្រដោយទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីតំបន់ជនបទរបស់ខ្លួនទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលដឹកជញ្ជូន។
ខ្សែរថភ្លើងនេះឆ្លងកាត់ប្រទេសឡាវ ប្រវែង ៤១៤គីឡូម៉ែត្រ ដោយចំណាយពេលសាងសង់ប្រមាណ ៥ឆ្នាំ ជាមួយនឹងសំណង់រូងក្រោមភ្នំចំនួន៧៥ និងស្ពានចំនួន១៦៧។ គម្រោងសាងសង់នេះ បានប៉ះពាល់ទៅលើផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាជនឡាវ ប្រមាណ ៤៤០០គ្រួសារ ដែលត្រូវរដ្ឋរឹបអូសដីស្រែ និងរុះរើផ្ទះសំបែងរបស់ពួកគាត់។ ប្រជាជនដែលខូចខាតលំនៅឋានរបស់ខ្លួនដោយសារផ្លូវរថភ្លើងប៉ះពាល់ បានត្អូញត្អែរថា ប្រាក់សំណងថ្លៃវាយកម្ទេចផ្ទះ គឺបានតិចតួចណាស់ មិនសមនឹងតម្លៃលំនៅឋាន និងផលប្រយោជន៍របស់ពួកគេនោះទេ។
របាយការណ៍របស់អង្គការចលនាសិទ្ធិមនុស្សប្រទេសឡាវ ឲ្យដឹងថា មួយភាគធំនៃជនរងគ្រោះបានទទួលសំណងជំងឺចិត្តយ៉ាងយឺតយ៉ាវ និងក្នុងទំហំទឹកប្រាក់តិចតួចបំផុត។
ប្រទេសឡាវ តំណាងឱ្យទីផ្សារថ្មីមួយសម្រាប់បច្ចេកវិទ្យាផ្លូវដែករបស់ប្រទេសចិន។ សារព័ត៌មានរដ្ឋរបស់ប្រទេសចិន បានហៅខ្សែរថភ្លើង Kunming-Vientiane ថាមានល្បឿនលឿន គឺ ១៦០គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង។
ផ្លូវដែកដែលសាងសង់ដោយហិរញ្ញប្បទាន BRI របស់ចិន មាននៅប្រទេសកេនយ៉ា និងអេត្យូពី នៃទ្វីបអាហ្វ្រិក។ ប្រទេសក្រីក្រពីរនេះកំពុងជួបការលំបាកក្នុងការសងប្រាក់កម្ចីទៅឲ្យចិន។ ទីក្រុងប៉េកាំង បានចាប់ផ្តើមផ្តល់ប្រាក់កម្ចីតម្លៃទាប និងអនុគ្រោះមួយចំនួនបន្ទាប់ពីការត្អូញត្អែរអំពីបន្ទុកបំណុលរបស់ប្រទេសក្រីក្រទាំងពីរនេះ។
ទោះបីលទ្ធភាពនៃការទទួលបានផលវិជ្ជមានខ្លះពីខ្សែរថភ្លើងនេះ តែគេកំពុងបារម្ភថា តើឡាវអាចទ្រាំទ្រសងបំណុលចំនួន ៣៥០០លានដុល្លារឲ្យចិនរួចដែរឬទេ ដែលក្រុងប៉េកាំង ចង់ទាមទារសំណងនេះមកវិញនៅក្នុងពេលណាមួយនោះ ព្រោះថាឡាវមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចទន់ខ្សោយណាស់។ ធនាគារពិភពលោកបានផ្តល់អនុសាសន៍ឲ្យរដ្ឋាភិបាលឡាវ ត្រូវតែធ្វើកំណែទម្រង់សំខាន់ច្រើនចំណុច ជាក់ស្តែងការរៀបចំប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងព្រំដែន ទើបអាចទាញផលចំណេញពីខ្សែរថភ្លើងនេះបាន៕