មេដឹកនាំកម្ពុជាដែលឧស្សាហ៍ប្រើកណ្ដាប់ដៃដែក លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា ដើម្បីរួមគ្នារកមធ្យោបាយដោះស្រាយ និងតាមដានស្ថានការណ៍នៅប្រទេសភូមា គឺត្រូវតែមានប្រធានអាស៊ានក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន ប្រធានអាស៊ានកាលពីឆ្នាំមុន និងប្រធានអាស៊ានដែលនឹងចូលកាន់កិច្ចការក្រោយកម្ពុជា ព្រមទាំងអគ្គលេខាធិការអាស៊ានផងដែរ ដើម្បីធ្វើកិច្ចការនេះ។
បុរសខ្លាំងដើរបញ្ច្រាសទិស លោក ហ៊ុន សែន បានសរសេរលើទំព័រ Facebook របស់លោកកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ក្រោយជួបពិភាក្សាការងារជាមួយអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន លោក លឹម ចុកហ៊ុយ (Lim Jock Hoi) ថា លោកមានគោលបំណង ៣សំខាន់ៗចំពោះប្រទេសភូមា គឺចង់ឲ្យមានបទឈប់បាញ់ បញ្ឈប់អំពើហិង្សា ផ្ដល់ជំនួយដល់ប្រជាជនភូមា និងបើកច្រកទ្វារនៃការចរចារកដំណោះស្រាយ ជាពិសេសសម្រាប់ប្រេសិតពិសេសអាស៊ានតែម្តង។
មេដឹកនាំដែលគំរាមកាន់អំណាចមួយជីវិត លោក ហ៊ុន សែន អះអាងថា ដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោកទៅប្រទេសភូមា កាលពីពេលកន្លងទៅនេះ គឺមានគោលបំណងចង់ជួយឱ្យប្រទេសភូមា ដែលកំពុងស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពដ៏លំបាកនេះ អាចរកដំណោះស្រាយឱ្យបានឆាប់ និងដើម្បីភាពចុះសម្រុងជាមួយសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀតផងដែរ។
លោក ហ៊ុន សែន ជំរុញឱ្យអគ្គលេខាធិការអាស៊ានរៀបចំកិច្ចប្រជុំពេញអង្គមួយ ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពមនុស្សធម៌ជួយដល់ប្រទេសភូមា ព្រោះថាកន្លងមក ប្រទេសជប៉ុន ក៏បានគាំទ្រចំពោះគំនិតបង្កើតកិច្ចប្រជុំដើម្បីសកម្មភាពមនុស្សធម៌ជួយដល់ប្រទេសភូមានេះផងដែរ។
ការអះអាងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ស្របពេលដែលកម្ពុជាកំពុងដើរតួនាទីប្រធានអាស៊ានប្តូរវេននៅឆ្នាំ២០២២ នេះ ប៉ុន្តែក៏កំពុងប្រឈមនឹងការលំបាកជាច្រើនក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិនៅប្រទេសភូមា ខណៈដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ខ្លួនកាលពីពេលថ្មីៗនេះ កំពុងរងការរិះគន់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នេះ អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គម បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បានសរសេរលើគណនី Facebook របស់លោកថា ប្រសិនបើមានការបាក់បែកប្រទេសដែលជាសមាជិកអាស៊ានដោយសារតែបញ្ហាក្នុងប្រទេសភូមា នោះការបាក់បែកនេះ គឺបណ្តាលមកពីប្រទេសសមាជិកដែលបានបង្កើតបញ្ហា និងប្រទេសសមាជិកដែលបានចូលខ្លួនទៅជួយដោះស្រាយបញ្ហានោះតែម្តង ព្រោះថាពួកគេប្រាកដជាធ្វើកិច្ចការខុសពីរបៀបរបបរបស់អាស៊ានដែលធ្លាប់ធ្វើកន្លងមកជាក់ជាមិនខាន។
អ្នកវិភាគនយោបាយ និងសង្គមរូបនេះអះអាងថា អាស៊ានតែងតែប្រើប្រាស់ការសម្របសម្រួលគ្នា ការមូលមតិគ្នា និងការពិគ្រោះពិភាក្សាគ្នាជាប្រចាំនៅក្នុងដំណើរការធ្វើសេចក្តីសម្រេចផ្សេងៗ ព្រោះថាការដោះស្រាយបញ្ហាដោយការយកមតិគ្នាជាមូលដ្ឋានបែបនេះ គឺដើម្បីកុំឱ្យសមាជិកទាំងអស់មានទំនាស់ដោយសារការខ្វែងគំនិតគ្នា។
បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អះអាងថា មុនពេលប្រទេស ៤ ថ្មីទៀតចូលជាសមាជិកអាស៊ានបង្គ្រប់ ១០ ដូចសព្វថ្ងៃ ដូចជា កម្ពុជា ជាដើម ប្រទេសសមាជិកស្ថាបនិកអាស៊ានដើមដំបូងទាំង ៥ មានរបៀបរបបធ្វើការជាមួយគ្នាជាក្រុមមួយយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព និងមានលំដាប់លំដោយបានយ៉ាងល្អ ដែលគេហៅថារបៀបរបបអាស៊ានដែលជាគុណតម្លៃស្នូលមួយរបស់អាស៊ានផងដែរ។
ក្នុងឋានៈកម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០២២ នេះ លោក ហ៊ុន សែន បានបរាជ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរក្នុងបេសកកម្មលើកដំបូងរបស់ខ្លួន ដែលមិនគោរពទៅតាមការសម្រេចរួមរបស់អាស៊ានក្នុងការទៅដោះស្រាយវិបត្តិនៅប្រទេសភូមា ក្នុងនោះរបបសឹកភូមាក៏មិនបានគោរពកិច្ចសន្យានូវបទឈប់បាញ់នោះទេ។ ជាងនេះទៀត កិច្ចប្រជុំចង្អៀតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននៅកម្ពុជា ក៏ត្រូវប្រទេសជាសមាជិកទាំងនោះធ្វើពហិការមិនចូលរួមប្រជុំផងដែរ។
ជុំវិញបញ្ហានេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ប្រាក់ សុខុន កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ កន្លងទៅ ធ្លាប់បានសម្ដែងក្តីបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងផងដែរថា ក្រោយឆ្នាំ២០២២ នេះ អាស៊ានអាចនឹងជួបវិបត្តិកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរក្នុងការរក្សាឯកភាព និងភាពស្អិតល្មួតរបស់អាស៊ានទាំង ១០ ប្រសិនបើមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាដែលកំពុងតែលេចឡើងនេះឱ្យបានល្អទេនោះ។
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសង្គមលើកឡើងថា ដើម្បីឱ្យមេដឹកនាំកម្ពុជាដើរតួនាទីជាប្រធានអាស៊ានឱ្យបានត្រឹមត្រូវពេញលក្ខណៈ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវតែប្រើតួនាទីរបស់ខ្លួនស្របតាមគោលការណ៍អាស៊ាន ជាពិសេសលក្ខខណ្ឌទាំង ៥ចំណុចដែលអាស៊ានសម្រេចកាលពីពេលកន្លងទៅសម្រាប់ដាក់ឱ្យមេយោធាផ្ដាច់ការភូមា យកទៅអនុវត្ត៕