AUTHOR NAME
ឌឹ ខេមបូឌា ដេលី
1567 POSTS
0 COMMENTS
IDEA TALK៖ ចរន្តនៃការប្រារព្ធខួប ៣០ឆ្នាំនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស នៅក្រៅប្រទេស
កម្មវិធី Idea Talk សម្រាប់រាត្រីថ្ងៃទី១៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ ស្តីអំពី៖ «ចរន្តនៃការប្រារព្ធខួប ៣០ឆ្នាំនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស នៅក្រៅប្រទេស»។
របបសឹកភូមាដឹកនាំដោយពួកយោធា ដើរដល់ក្រឡាទាល់ច្រកហើយ
ប្រទេសភូមា បានក្លាយជាសមាជិកអាស៊ាននៅឆ្នាំ១៩៩៧ នៅអំឡុងពេលដែលប្រទេសនេះធ្លាក់ក្នុងរបបសឹកនៅឡើយ។ ប៉ុន្តែពេលនោះ ពួកយោធាភូមាបានចាប់ផ្ដើមកែទម្រង់ការដឹកនាំដោយសន្យាជាមួយអាស៊ានធ្វើដំណើរទៅរកការគ្រប់គ្រងបែបស៊ីវិល។
ចាប់ពីពេលនោះមក គេសង្កេតឃើញថា ពួកយោធាក៏ចេះតែបន្ធូរដៃនៃការរឹតបន្តឹងទៅលើសេរីភាពរបស់ប្រជាជន តែសហគមន៍អន្តរជាតិនៅតែបន្តដាក់ទណ្ឌកម្មរហូតដល់មេដឹកនាំយោធាអនុវត្តការកែទម្រង់ជាក់ស្ដែងនៅឆ្នាំ២០១០ ហើយចាប់ពីពេលនោះមកក៏សម្រេចឱ្យមានការបោះឆ្នោតមួយ ដែលទីបំផុតជ័យជម្នះបានទៅលើគណបក្សប្រឆាំង គឺគណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិប្រជាធិបតេយ្យដឹកនាំដោយអ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ដែលជាជើងឯកអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនៅតំបន់អាស៊ី និងជាជ័យលាភីណូបែលសន្តិភាព។
គណបក្សសម្ព័ន្ធជាតិប្រជាធិបតេយ្យ បានឡើងកាន់អំណាចក្រោមការចង្អុលវាស់វែងនៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ រៀបរៀងដោយពួកយោធាដោយការរឹតបន្តឹងសេរីភាពរបស់អ្នកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី មិនឱ្យឈរឈ្មោះជាប្រធានាធិបតីរបស់ប្រទេសនេះបានឡើយ ក៏ព្រោះតែអ្នកស្រីមានស្វាមីជាជនជាតិអង់គ្លេស ដែលរដ្ឋធម្មនុញ្ញពួកយោធាហាមប្រធានាធិបតីពាក់ព័ន្ធខ្សែលោហិតជាមួយជនបរទេស។
តែយ៉ាងណា អ្នកស្រីនៅតែយកអំណាចបាន គឺជាទីប្រឹក្សារដ្ឋឋានៈស្មើប្រធានាធិបតី។...
គ្រូបង្រៀនដែលរិះគន់ស្តូបវៀតណាមក្នុងខេត្តប៉ៃលិនបន្តស្វែងរកយុត្តិធម៌នៅតុលាការកំពូលបន្ទាប់ពីចាញ់ក្ដីនៅសាលាឧទ្ធរណ៍ខេត្តបាត់ដំបង
គ្រូបង្រៀនម្នាក់នៅខេត្តប៉ៃលិន បន្តដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការកំពូល ដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌ផ្ទាល់ខ្លួន បន្ទាប់ពីតុលាការឧទ្ធរណ៍បានសម្រេចឲ្យលោកចាញ់ក្ដីក្នុងករណីតុលាការខេត្តបាត់ដំបង ដែលបានចោទប្រកាន់លោកពីបទញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍ ដោយសារតែលោកបានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសង់ស្តូបវៀតណាម ក្នុងខេត្តប៉ៃលិន។
លោក យួង សូដា ដែលជាគ្រូបង្រៀនសាលាបឋមសិក្សានៅខេត្តប៉ៃលិន អះអាងថា លោកនឹងដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅតុលាការកំពូលបន្តទៀត ដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌លើករណីនេះ ព្រោះថាទាំងមន្ត្រីតុលាការ និងពលរដ្ឋសុទ្ធសឹងតែជាពលរដ្ឋខ្មែរដូចគ្នា ដូច្នេះហេតុអ្វីគ្រាន់តែយុវជនខ្មែរចូលរួមកិច្ចការសង្គមដើម្បីជាតិមាតុភូមិរបស់ខ្លួន ត្រូវទទួលទោសបែបនេះទៅវិញ។
លោក យួង សូដា បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Cambodia Daily នៅថ្ងៃទី១៨...
ការបោះពុម្ពក្រដាសប្រាក់ ៣ម៉ឺនរៀលដែលមានរូបលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវរងការរិះគន់
រដ្ឋាភិបាលសម្រេចឱ្យធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដាក់ឱ្យដំណើរការប្រភេទក្រដាសប្រាក់រៀល ៣ម៉ឺនរៀលគំរូថ្មីនៅលើទីផ្សារ ខណៈក្រុមប្រឆាំងបានហៅគំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដោយលើកពីគុណតម្លៃនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសស្ដីពីកម្ពុជានៅពេលនេះថា ជាលេសដើម្បីបានរូបរបស់លោកដាក់នៅលើក្រដាសប្រាក់រៀលនោះតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក ហ៊ុន សែន បានចេញសេចក្តីសម្រេចនៅថ្ងៃទី១៨ ខែតុលា នេះថា ការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ក្រដាសប្រាក់រៀលគំរូថ្មីនេះ គឺជាការចូលរួមអបអរខួប ៣០ឆ្នាំនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសផង និងខួប ៣០ឆ្នាំនៃការយាងនិវត្តន៍ចូលមាតុប្រទេសវិញរបស់សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ផង។
នៅលើទំព័របណ្ដាញសង្គម Facebook ផ្លូវការរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលបានអនុញ្ញាតជាគោលការណ៍ដាក់ឱ្យចរាចរក្រដាសប្រាក់រៀលគំរូថ្មីតម្លៃ...
ចលនាពលរដ្ឋនៅឯនាយសមុទ្រគាំទ្ររបាយការណ៍ដែលបង្ហាញថានីតិរដ្ឋរបស់កម្ពុជាអន់ថយ
ចលនាពលរដ្ឋដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក គាំទ្ររបាយការណ៍ស្ដីពីនីតិរដ្ឋឆ្នាំ២០២១ នៃគម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោក (The World Justice Project) ដែលរកឃើញថា កម្ពុជាបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខទី១៣៨ ក្នុងចំណោមប្រទេស១៣៩ ស្របពេលដែលភាគីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្ដែងការមិនពេញចិត្តលើរបាយការណ៍នេះយ៉ាងខ្លាំង។
ចលនាពលរដ្ឋដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ (PMD) បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍គាំទ្ររបាយការណ៍ស្ដីពីនីតិរដ្ឋ ឆ្នាំ២០២១ នៃគម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោក នៅថ្ងៃទី១៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ នេះថា ចំណុចជាបទដ្ឋានវិនិច្ឆ័យទាំងនេះបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការអនុវត្តច្បាប់នៅកម្ពុជា ដែលអាស្រ័យលើមាត់មេដឹកនាំតែម្នាក់ ជាជាងច្បាប់របស់ប្រទេសកន្លងមក និងតាមរយៈល្បែងនយោបាយបុគ្គលដែលបានធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌សង្គមជាតិទាំងមូលស្ថិតនៅក្រោមកណ្ដាប់ដៃអ្នកនយោបាយដែលមានអំណាចទាំងស្រុង។
ប្រភពដដែលអះអាងថា ការបង្ហាញពីគម្រោងយុត្តិធម៌ពិភពលោកនេះ...
អ្នកវិភាគ៖ ការបដិសេធសុពលភាពនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសគឺមិនខុសពីកាប់បំផ្លាញកំផែងឫស្សីការពារបន្ទាយលង្វែក
ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលសង្គមអះអាងថា ការបដិសេធសុពលភាពនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ គឺមិនខុសពីកាប់បំផ្លាញកំផែងឫស្សីការពារបន្ទាយលង្វែក កាលពីអតីតកាលនោះដែរ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅតែអះអាងថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះលែងមានសុពលភាពលើកម្ពុជាបន្តទៀតហើយ។
អ្នកវិភាគនយោបាយនិងសង្គម បណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ បានសរសេរលើគណនី Facebook របស់លោកនៅថ្ងៃទី១៨ តុលា នេះថា សន្ធិសញ្ញាដែលបានធានាដោយអន្តរជាតិទាំង ១៩ប្រទេសលើពិភពលោកនៅតែមានសុពលភាពសម្រាប់កម្ពុជាដល់សព្វថ្ងៃនេះ ដូច្នេះការបដិសេធចំពោះច្បាប់អន្តរជាតិមួយនេះរបស់កម្ពុជា គឺមានន័យថា ជាការបដិសេធទៅនឹងប្រទេសហត្ថលេខីទាំងអស់ដែលបានសន្យាគោរពអធិបតេយ្យភាព ឯករាជភាព បូរណភាព...
ភាគ២៖ ដំណើរការនៃការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស
តើការចរចាមុននឹងឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស មានឧបសគ្គអ្វីខ្លះ? ហើយតើមានភាគីណាខ្លះចូលរួមក្នុងការចរចានោះ?
សូមលោកអ្នកនាងទស្សនានូវកិច្ចសម្ភាសន៍ពិសេសរវាងលោក តាំង សារ៉ាដា និងលោក ជុំ ឈាង ជាអតីតនាយទាហានជាន់ខ្ពស់នៃភាគីរណសិរ្សជាតិរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ (រ.ជ.រ.ប.ខ.) របស់សម្ដេចបវរសេដ្ឋា សឺន សាន និងជាសមាជិកក្រុមការងារនៃភាគីសម្ដេចបវរសេដ្ឋា សឺន សាន ក្នុងការចរចាស្វែងរកដំណោះស្រាយលើបញ្ហាកម្ពុជា។
ភាគ១៖ ដំណើរការនៃការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស
តើច្បាប់ណាដែលធំជាងកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស? តើនរណាជាអ្នកបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស? តើមានឧបសគ្គ និងជោគជ័យអ្វីខ្លះនៅក្នុងការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស?
សូមលោកអ្នកនាងទស្សនានូវកិច្ចសម្ភាសន៍ពិសេសរវាងលោក តាំង សារ៉ាដា និងលោក ជុំ ឈាង ជាអតីតនាយទាហានជាន់ខ្ពស់នៃភាគីរណសិរ្សជាតិរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ (រ.ជ.រ.ប.ខ.) របស់សម្ដេចបវរសេដ្ឋា សឺន សាន និងជាសមាជិកក្រុមការងារនៃភាគីសម្ដេចបវរសេដ្ឋា សឺន សាន ក្នុងការចរចាស្វែងរកដំណោះស្រាយលើបញ្ហាកម្ពុជា។
ទូតខ្មែរនៅអាមេរិកអះអាងថាអន្តរជាតិគ្មានកាតព្វកិច្ចលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសទៀតទេ
ស្ថានទូតប្រទេសកម្ពុជា ប្រចាំសហរដ្ឋអាមេរិក បានអះអាងថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសមិនដែលបានចែងថា កម្ពុជាបន្ទាប់ពីបេសកកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានបញ្ចប់ នឹងនៅតែស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់អន្តរជាតិនោះឡើយ ខណៈក្រុមអ្នកវិភាគរិះគន់ថា ការអះអាងបែបនេះ គឺជាការបំភ្លៃខ្លឹមសារកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ដើម្បីបំផ្លាញជាតិខ្មែររបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ។
ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្ហាញពីការគោរពព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធព្រះបរមរតនកោដ្ឋ
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបង្ហាញពីការគោរពដល់វិញ្ញាណក្ខន្ធព្រះបរមរតនកោដ្ឋ ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ ក្នុងពិធីរំឭកខួប ៩ឆ្នាំនៃការសោយទិវង្គតនៃព្រះបរមរតនកោដ្ឋសម្ដេចព្រះនរោត្ដម សីហនុ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ នេះ និងសូមឱ្យព្រះអង្គយាងបដិសន្ធិក្នុងព្រះបរមសុគតិភព។