TAG
បទវិភាគ
បទវិភាគ៖ អាហ្វ្រិកខាងត្បូងអូសអ៊ីស្រាអែលឡើង ICC តែផ្ដល់ឱកាសឱ្យរុស្ស៊ីបន្តវិនាសកម្មនៅអ៊ុយក្រែន
កាលពីសប្ដាហ៍មុន តុលាការឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ICC បានបើកសវនាការបឋមទៅលើសំណុំរឿងដែលប្ដឹងដោយរដ្ឋាភិបាលអាហ្វ្រិកខាងត្បូង ករណីចោទអ៊ីស្រាអែល ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ទៅលើប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន ក្នុងសង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល វាយសងសឹកលើពួកហាម៉ាស់។
ក្នុងសវនាការរបស់ ICC ប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងឡាអេ ប្រទេសហូឡង់ ពួកចៅក្រម ICC បានចាប់ផ្ដើមបើកនីតិវិធីដំបូងដើម្បីសិក្សាអំពីបទចោទរបស់អាហ្រ្វិកខាងត្បូងទៅលើប្រទេសអ៊ីស្រាអែល ថាតើបទចោទដូចនេះមានភស្តុតាង និងពាក់ព័ន្ធនឹងច្បាប់ឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ ឬបទប្រល័យពូជសាសន៍ដែរឬទេ។
ការជំនុំជម្រះក្ដីបឋមរបស់ ICC គឺជាការឆ្លើយតបបណ្ដឹងរបស់រដ្ឋាភិបាលអាហ្រ្វិកខាងត្បូង ប៉ុន្តែតុលាការនៅពេលនោះមិនទាន់សម្រេចថាតើអ្វីដែលអាហ្រ្វិកខាងត្បូងប្ដឹងអ៊ីស្រាអែល នេះ វាឆ្លើយតបនឹងស្ថានភាពជាក់ស្ដែងហើយឬនៅ។
នៅក្នុងសវនាការនេះមានការជជែកគ្នាយ៉ាងតានតឹងរវាងអ្នកច្បាប់មកពីអាហ្វ្រិកខាងត្បូង និងអ្នកច្បាប់មកពីប្រទេសអ៊ីស្រាអែល។ អ្នកច្បាប់អាហ្វ្រិកខាងត្បូងបង្ហាញពន្យល់ច្បាប់អន្តរជាតិជាច្រើន...
បទវិភាគ៖ ប្រទេសដែលធ្លាក់ក្នុងការដឹកនាំផ្ដាច់ការជាប្រភពនៃការបង្កើតប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតក្លែងក្លាយ និងបំបាត់សំឡេងគូប្រកួត
នៅលើពិភពលោកនេះ ប្រទេសមួយចំនួនដែលប្រកាន់របបប្រព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យពហុបក្ស បានកំពុងរអិលធ្លាក់នៅក្នុងការដឹកនាំផ្ដាច់ការ។
របបផ្ដាច់ការជាប្រព័ន្ធដឹកនាំមួយដែលមេដឹកនាំកំពុងកាន់អំណាច ប្រើតុលាការ កងទ័ព កងសន្តិសុខ ជាពិសេសស្ថាប័នបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិជាឧបករណ៍ប្រថាប់ត្រានៃការតោងអំណាចរបស់ខ្លួន។
យ៉ាងណា លើកលែងប្រទេសប្រកាន់របបកុម្មុយនីស្តប៉ុណ្ណោះដែលរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ប្រទេសនោះមិនបានចែងពីសេរីភាពរបស់ប្រជាជនជាម្ចាស់ឆ្នោត ក្នុងការប្រើសិទ្ធិនោះទេ។ ប្រទេសនេះពុំមានបក្សប្រឆាំងឡើយ។ ជាប្រទេសដឹកនាំដោយបក្សតែមួយប៉ុណ្ណោះ គឺបក្សកុម្មុយនីស្តរបស់ពួកគេ។
នៅដើមឆ្នាំ២០២៤ នេះ ប្រទេសប្រកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យ តែផ្ដាច់ការ គឺយ៉ាងតិចពីរប្រទេសកំពុងធ្វើដំណើរទៅរកការបោះឆ្នោត ដែលបក្សកាន់អំណាចប្រើតុលាការចេញដីកាចាប់ខ្លួនគូប្រកួតជាមេដឹកនាំបក្សប្រឆាំង ឬត្រូវគំរាមអ្នកនយោបាយនោះឱ្យរត់ចេញពីប្រទេស។
ប្រទេសដែលលេចធ្លោជាងគេក្នុងការវាយកម្ទេចគូប្រជែងមិនឱ្យឡើងសង្វៀនប្រកួត គេសង្កេតឃើញប្រទេសបង់ក្លាដេស ដែលស្ថិតក្នុងតំបន់អាស៊ីខាងត្បូង និងសហព័ន្ធរុស្ស៊ី ដែលកំពុងដឹកនាំដោយបុរសខ្លាំងបំផុត គឺលោក វ្លាឌីមៀ...
បទវិភាគ៖ ហ្វីលីពីនលេងហ្គេមជាមួយចិនដើម្បីអូសចិនទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិសាជាថ្មីទៀតករណីជម្លោះដែនសមុទ្រ
កាលពីឆ្នាំ២០១៦ តុលាការមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិជាស្ថាប័នយុត្តិធម៌មួយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានកាត់សេចក្ដីឱ្យក្រុងម៉ានីល មានសិទ្ធិចូលកាន់កាប់នៅប្រជុំកោះមួយចំនួននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ក្នុងតំបន់នៃប្រជុំកោះស្ព្រាលី ដែលសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការអន្តរជាតិមួយនេះបានសំអាងលើភស្តុតាងប្រវត្តិសាស្ត្រ និងតាមនិយាមនៃច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ១៩៨២ ដែលថាករណីដោះស្រាយជម្លោះដូចនេះ ត្រូវយោងលើរយៈចម្ងាយនៃដែនទឹករបស់ប្រទេសមួយទៅនឹងតំបន់ជម្លោះ។
ដោយសំអាងលើភស្តុតាងប្រវត្តិសាស្ត្រ និងតាមនិយាមនៃច្បាប់សមុទ្រអន្តរជាតិឆ្នាំ១៩៨២ តុលាការនេះបានសម្រេចថា ប្រទេសហ្វីលីពីន មានប្រៀបខ្លាំងជាងចិន ដោយសាររយៈចម្ងាយពីដែនទឹកហ្វីលីពីន កំពុងគ្រប់គ្រង មានជិតជាងចិន ហើយមានភស្តុតាងប្រវត្តិសាស្ត្រទៀតផង។
តែយ៉ាងណា ក្រុងប៉េកាំងបានប្រកាសទាត់ចោលសាលដីការបស់តុលាការមជ្ឈត្តការអន្តរជាតិអង្គការសហប្រជាជាតិមួយនេះ ដោយចាត់ទុកថាសេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការនេះពុំមានយុត្តិធម៌សម្រាប់ចិននោះទេ ដែលចិនក៏មានភស្តុតាងប្រវត្តិសាស្ត្រផងដែរ ហើយថាចិនជាប្រទេសធំដែលមានដែនអធិបតេយ្យលើសហ្វីលីពីនច្រើនដងទៀត។ ម្យ៉ាងទៀត ក្រុងប៉េកាំងចាត់ទុកថាតុលាការនេះពុំមានដែនយុត្តាធិការក្នុងការកាត់សេចក្ដីសំណុំរឿងជម្លោះដែនទឹកសមុទ្រនោះទេ។
តែពេលនោះ ចិនដែលដឹងថាខ្លួនអាចចាញ់ក្ដី...
បទវិភាគ៖ ពិភពលោកទំនងមិនអាចជួយបញ្ចប់ភ្លើងកំហឹងរបស់អ៊ីស្រាអែលបានទេ
សង្គ្រាមអ៊ីស្រាអែល វាយសងសឹកទៅលើពួកហាម៉ាស-ប៉ាឡេស្ទីន បានឈានចូលដល់ថ្ងៃទី១៩ ហើយ។ ប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីន រស់នៅតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលជាសម្បុករបស់ពួកហាម៉ាស បានបន្តស្លាប់រាប់រយនាក់ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដោយការវាយប្រហារពីសំណាក់យន្តហោះចម្បាំងរបស់អ៊ីស្រាអែល។
គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៦ តុលា នេះ សង្គ្រាមផ្ទុះកំហឹងរបស់អ៊ីស្រាអែល ដែលមានរយៈពេល ១៩ថ្ងៃមកនេះ ហើយបើគិតពីប្រជាជនប៉ាឡេស្ទីនស្លាប់ក្រោមអំបែងគ្រាប់របស់អ៊ីស្រាអែល ហក់ឡើងជិត ៦ពាន់នាក់ហើយ ខណៈជនភៀសខ្លួនមានជាង ១លាននាក់ចាកចេញពីដែនដីហ្កាហ្សា។
ក្នុងស្ថានភាពដែលអ៊ីស្រាអែល មិនដកដៃបន្តិចសោះនេះ គឺកាន់តែវាយប្រហារលើពួកហាម៉ាសនៅហ្កាហ្សា គេសង្កេតឃើញមេដឹកនាំនៃប្រទេសអារ៉ាប់មួយចំនួន រួមទាំងអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ រហូតរុស្ស៊ី...
អត្ថបទវិភាគ៖ ដំណោះស្រាយនយោបាយតឹងតែង
ខ្មែរចេះរួបរួម ចេះសាមគ្គីក្នុងគ្រាមួយដែលប្រទេសជាតិមាតុភូមិមានទុក្ខភ័យដោយសត្រូវបរទេសឈ្លានពានកាន់កាប់។ បណ្ឌិត ហ្គាហ្វា ពាងម៉េត កាលលោកនៅមានជីវិត លោកបានសរសេរអត្ថបទរំឭកអំពីគំនិតដែលលោកនិងសហការីផ្គុំគ្នាគិតរកដំណោះស្រាយតាមទ្រឹស្ដីព្រះពុទ្ធក្នុងកាលៈទេសៈលំបាក។
យោងលើក្របខ័ណ្ឌ “ពណ៌នា-វិភាគ-ព្យាករណ៍” ខ្ញុំបានអនុវត្តរូបមន្តដែលព្រះពុទ្ធបានប្រៀនប្រដៅមនុស្សជាតិរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយថា “គិត + កម្ម = ផល” នាឆ្នាំ១៩៨១-១៩៨២ នៅក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយដ៏សែនលំបាកមួយដែលប្រឈមនឹងរណសិរ្សជាតិរំដោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ (រជរបខ)។
នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ កងទ័ពវៀតណាមកុម្មុយនីស្តបានឈ្លានពានប្រទេសកម្ពុជា និងវាយប្រហារទៅលើកងទ័ពខ្មែរក្រហម ប៉ុល ពត។ នៅថ្ងៃទី៧ ខែមករា...
បទវិភាគ៖ អាស៊ានបារម្ភពីរដ្ឋប្រហារនៅថៃ តែព្រងើយកន្តើយការទាញទម្លាក់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាចេញពីសង្វៀន
នៅពេលប្រជាធិបតេយ្យនៅប្រទេសភូមា ត្រូវបានពួកយោធារំលាយតាមរយៈការធ្វើរដ្ឋប្រហារកាលពីឆ្នាំ២០២១ មកដល់ពេលនេះការរុញឱ្យប្រជាធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសមួយនៅក្នុងសមាគមអាស៊ាននេះរកច្រកចេញពុំទាន់រួចនោះទេ។
ភ្លាមៗក្រោយពីរដ្ឋប្រហារ ឃើញសន្ទុះកម្លាំងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យក្នុងតំបន់ និងពិភពលោកមានការខ្នះខ្នែងជាខ្លាំងដាក់សម្ពាធទៅលើពួកយោធារហូតចេញដំណោះស្រាយដោយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិលេខ២៦៦៩ ទាមទារឱ្យពួកយោធាបញ្ឈប់អំពើហិង្សា និងដោះលែងអ្នកទោសដែលងើបឡើងប្រឆាំងរបបសឹក។
ចំណែកសមាគមអាស៊ានក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍គាំទ្រសេចក្ដីសម្រេចរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនេះដែរ។ ដំណោះស្រាយរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខលេខ២៦៦៩ នេះ គឺជាឧបករណ៍ផ្លូវច្បាប់មួយទៅថ្ងៃខាងមុខដែលត្រូវយកទៅអនុវត្តនៅប្រទេសភូមា ហើយអាចជាការត្រួសត្រាយផ្លូវទៅរកការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចមួយទៀតប្រឆាំងនឹងពួកយោធាភូមា។
អ្នកសង្កេតការណ៍គិតថា នៅពេលដោះស្រាយសង្គ្រាមរុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនហើយនោះ គឺពិតណាស់នឹងដល់ពេលដែលអាមេរិក និងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យផ្សេងៗទៀតអាចនឹងហក់ជួយស្ដារប្រជាធិបតេយ្យនៅភូមាឡើងវិញ។
តែអ្វីជារឿងអភ័ព្វទៅទៀតនោះ ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាកំពុងស្ថិតនៅលើវិថីទៅរកការធ្លាក់ជ្រុះកាន់តែជ្រៅថែមទៀត។ បក្សប្រឆាំងធំមួយ គឺបក្សភ្លើងទៀនត្រូវបានចាត់ជាកម្លាំងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យសល់តែមួយគត់ក្រោយពីការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ ដែលបក្សនេះតំណាងកម្លាំងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យដ៏ខ្លាំងមួយដែរ។ នេះបើយោងតាមលទ្ធផលបោះឆ្នោតសភានៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣។
ឥឡូវនេះ បក្សភ្លើងទៀនដែលតំណាងអ្នកប្រជាធិបតេយ្យនៅសេសសល់ កំពុងត្រូវបានគេផាត់ចេញពីសង្វៀនប្រកួតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាថ្ងៃទី២៣ កក្កដា...
បទវិភាគ៖ បើបក្សប្រឆាំងនៅថៃឈ្នះឆ្នោត តើពលរដ្ឋកម្ពុជាគួរបង្ហាញឆន្ទៈបោះឆ្នោតដូចម្តេចនៅខែកក្កដា?
នៅសល់តែជាង ១០ថ្ងៃទៀតប៉ុណ្ណោះ ដំណើរការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកសភានៃរាជាណាចក្រថៃ នឹងចាប់ផ្ដើម។ ការបោះឆ្នោតនេះនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី១៤ ខែឧសភា។
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតអាណត្តិថ្មីនេះ គេរំពឹងថាបក្សនយោបាយដែលចូលរួមបោះឆ្នោតអាចមានលើសពី ១០គណបក្ស ប៉ុន្តែគណបក្សដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថាអាចទទួលសំឡេងឆ្នោតពីប្រជាជនបានច្រើនជាងគេ គឺមានតែពីរគណបក្សប៉ុណ្ណោះដែលសុទ្ធសឹងតែជាបក្សប្រឆាំង។
បើតាមការស្ទង់មតិចុងក្រោយមួយទៀត បានបង្ហាញថា គណបក្សភឿថៃ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំនៅក្នុងប្រទេសថៃ បាននាំមុខដាច់លើគណបក្សជាគូប្រជែងរបស់ខ្លួន។
បើតាមសារព័ត៌មានប្រទេសសិង្ហបុរី The Strait Times ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃចន្ទ ទី១ ខែឧសភា នេះ ឲ្យដឹងថា ការស្ទង់មតិធ្វើឡើងដោយវិទ្យាស្ថាន Suan...
បទវិភាគ៖ អ្វីនៅពីក្រោយមេដឹកនាំចិនសម្រេចលើកទូរសព្ទនិយាយទៅរកលោក ហ្សេឡេនស្គី?
ទីបំផុត ប្រធានាធិបតីចិន សម្រេចចិត្តនិយាយទៅរកប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោក វូឡូឌីមៀ ហ្សេឡេនស្គី កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ដោយការសន្ទនាគ្នាតាមទូរសព្ទ។
តែនេះជាលើកដំបូងហើយចាប់តាំងពីប្រទេសរុស្ស៊ី ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ចិន លើកទ័ពចូលឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដែលមេដឹកនាំចិន លោក ស៊ី ជីនពីង ធ្លាប់បានធ្វើដំណើរទៅដល់ក្រុងមូស្គូ នៅជិតក្រុងគៀវ បែរជាមិនហួសទៅជួបលោក ហ្សេឡេនស្គី ដូចអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិដែលបានទៅដល់ក្រុងមូស្គូ ហើយថែមទាំងបានទៅដល់ក្រុងគៀវ និងបានជួបលោក ហ្សេឡេនស្គី ទៀត។
ចំណែកប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី...
បទវិភាគ៖ តើអ្វីទៅជាអាថ៌កំបាំងនៃការបិទវិទ្យុសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ VOD?
សាធារណជនខ្មែរបានសម្ដែងប្រតិកម្មផ្សេងៗគ្នាចំពោះការសម្រេចតក់ក្រហល់បិទសារព័ត៌មានសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ វីអូឌី។
អ្នកមាននិន្នាការគាំទ្រមានប្រយោជន៍នឹងរបបគ្រប់គ្រងបែបសព្វថ្ងៃ នាំគ្នារីករាយនឹងការបិទ ព្រោះគេថាជាសារព័ត៌មានប្រឆាំង និយាយរឿងមិនពិត។ ពលរដ្ឋស្នេហាយុត្តិធម៌ ស្នេហាសិទ្ធិសេរីភាព សោកស្តាយឥតឧបមាព្រោះថានឹងលែងមានសារព័ត៌មានដែលហ៊ាននិយាយប្រាប់ការពិតហើយនៅប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែមិនដឹងធ្វើដូចម្តេច។
តើឫសគល់នៃរឿងហេតុបិទ វីអូឌី អាចចេញមកពីរឿងអ្វី?
មតិប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ មតិជនបរទេស ទាំងរដ្ឋាភិបាលលោកសេរី ទាំងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល បានត្រឹមតែសម្ដែងក្តីសោកស្តាយចំពោះសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាឲ្យបិទសារព័ត៌មានឯករាជ្យចុងក្រោយសេសសល់ក្នុងរាជាណាចក្រកម្ពុជា គឺសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ (VOD) តែពុំមាននីតិវិធីអ្វីដែលអាចយកទៅតតាំងគ្នាក្នុងតុលាការនោះទេ។ នេះមកពីប្រទេសកម្ពុជា អំណាចស្ថិតក្នុងដៃបុគ្គលតេជវន្ត មិនស្ថិតក្នុងស្ថាប័នដូចប្រទេសប្រកាន់ប្រជាធិបតេយ្យ។
បើគេយករឿងហ្នឹងមកវិភាគ...
បទវិភាគ៖ សមាជិកណាតូនៅអឺរ៉ុបខាងកើតកាន់តែកក់ក្ដៅប្រឆាំងការគំរាមឈ្លានពានពីរុស្ស៊ី
ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចូ បៃដិន ក្រោយពីបញ្ចប់ទស្សនកិច្ចនៅរដ្ឋធានីគៀវ នៃប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដ៏ភ្ញាក់ផ្អើល ដែលនៅទីនោះលោកបានសច្ចានៅចំពោះប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោក វូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ថា សហរដ្ឋអាមេរិក និងណាតូមិនផ្ដល់ឱ្យរុស្ស៊ីឈ្នះសង្គ្រាមដាច់ខាត ទោះស្ថានភាពសង្គ្រាមអាក្រក់ធ្ងន់ធ្ងរយ៉ាងណាក៏ដោយនោះ។
សាររបស់លោក បៃដិន ធ្វើឡើងនៅចំពោះមុខប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនដូចនេះ គឺជាការលើកទឹកចិត្តផ្ទាល់ចំពោះលោក ហ្សឡេនស្គី ចំពោះកងទ័ព និងប្រជាជនអ៊ុយក្រែន។
លោក ហ្សេឡេនស្គី មានទឹកចិត្ត និងសម្ដែងអារម្មណ៍អរគុណលោក...